š§ Reflexology Research uitgelegd: fMRI- Project door onderzoekers aan de University of New Mexicoš§ de werking van reflexologie bewezen
- Mark Hiemeleers

- 18 aug
- 9 minuten om te lezen
Vandaag bespreek ik graag alle berichtgevingen in verband met het voorbije Reflexologie onderzoeksproject dat in Mexico plaats vond. Een hele boterham. Maar toch... het loont de moeite om mee te zijn in de laatste bevindingen, want deze zijn veelzeggend! De voorbije maanden en jaren sijpelde nieuws druppelsgewijs binnen... De resultaten lijken op het eerste zicht veelbelovend. Zelf vond ik het een uitdaging om een overzicht te krijgen van alle onderzoeksresultaten en hoe deze tot stand kwamen. Alle info en verslaggevingen die ik kon terugvinden, zijn Engelstalig, en bovendien in medisch vakjargon...
Kan je mijn inspanning waarderen? Like dan zeker deze post! Geef je mening voor wat betreft 'de werking van reflexologie bewezen'
Voor mezelf, maar ook voor iedereen die er dagelijks mee bezig is als beoefenaar van reflexologie in de praktijk, heb ik getracht alle info achter mekaar te zetten, in de hoop dat het wat verheldering biedt. Het resultaat is op z'n minst baanbrekend te noemen. Velen zullen zeggen, dat wisten we al lang! Anderen zeggen: laat dat wetenschappelijk bewijs maar achterwege... wij weten wel beter! Toch stel ik vast dat de uitwerking van reflexologie ondertussen ook, weliswaar voor een deel, wetenschappelijk gestaafd wordt. Het is dus niet zo dat we enkel de positieve uitwerkingen benoemen en aan selectieve gegevensinterpretatie doen, en de negatieve resultaten bewust achterwege laten...
Je leest er verder over in onderstaande blog.... Veel leesplezier ;-))
Ik baseer me nu op onderzoek dat werd gepresenteerd op de ISMRM-conferentie in Singapore in mei 2024 en richtte zich op de neurologische effecten van voetreflexologie bij gezonde personen en beroertepatiënten.
Laten we eerst eens even kijken wat de ISMRM-conferentie precies is...
ISMRM & ISMRT Annual Meeting & Exhibition 2024Ā is een internationale conferentie die plaatsvond van 4 tot 9 mei 2024Ā in het Suntec Singapore Convention & Exhibition Centre. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd door de International Society for Magnetic Resonance in Medicine (ISMRM)Ā en de International Society for MR Radiographers & Technologists (ISMRT).
Ik verduidelijk dit even verder...
Het gaat hier dus exclusief over medische beeldvorming, verschillende manieren om anatomische structuren en de werking ervan zichtbaar te maken, zoals dit meestal in een ziekenhuis plaats vindt. Men maakt gebruik van verschillende scanners en beeldvormende apparaten. Op deze manier ontstaat er een unieke inkijk in het menselijk lichaam. Anatomische afwijkingen of gezonde structuren worden op deze wijze waargenomen. Doelstelling is diagnoses te stellen. De laatste jaren is de moderne diagnostiek er met rasse schreden op vooruit gegaan. Het lijkt bijna onmogelijk een afwijking of aandoening over het hoofd te zien... Diagnoses worden op deze wijze zelden gemist...De opkomst van artificiƫle intelligentie maakt het vergelijken van afgenomen scans razendsnel mogelijk. De kleinste afwijking wordt hierdoor vastgesteld... En geneeskunde, maar vooral de mens, vaart er wel bij....
Nog even dit, alle rechten van het onderzoek en bronnen komen toe aan de auteurs, de onderzoekers en organisaties die het onderzoek voerden en de protocollen maakten... Ik heb deze bronnen opgezocht, doorgelezen, geciteerd, en geef hier en daar toelichting en verduidelijking. Vast en zeker ook vanuit mijn eigen context, zoals deze vandaag door mezelf beleefd wordt... Ook de rechten van afbeeldingen blijven bij de auteur(s). Uitgezonderd deze die IA gegenereerd zijn... (*insula & *gyrus). Onderaan werden bovendien de bronnen geciteerd via een weblink. Deze blog, dit artikel, mag verder verspreid worden, mits toelating van de blogger, mezelf dus :-) Ʃn met de juiste bronvermelding. Wil je meer weten over ons beleid? Neem hier een kijkje Disclaimer
š§ Wat is het doel van de conferentie?
Het bevorderen van innovatie en toepassing van magnetische resonantie techniekenĀ in de geneeskunde. Het samenbrengen van onderzoekers, clinici, technici en industrie om de nieuwste ontwikkelingen te delen.
š§ Het resultaat van het onderzoek en de voorlopige onderzoeksresultaten zijn verre van definitief of volledig. Toch zijn de bevindingen meer dan baanbrekend en veelbelovend!
Het onderzoek levert overtuigend bewijs dat voetreflexologie meer is dan ontspanning: het activeert hersengebieden die betrokken zijn bij motoriek, emotie en lichaamsbewustzijn.
In de verslaggeving van het onderzoek wordt dit nogal moeilijk gesteld als zijnde "Vooral de consistente activatie van de insula en supramarginale gyrus wijst op een diepere neurofysiologische impact." Reflexologie verdient daarom serieuze aandacht als complementaire therapie binnen de neurowetenschappen en revalidatie.
Ik leg dit even verder uit....
Bij fMRI-onderzoek naar voetreflexologie bleek dat twee hersengebieden ā de insulaĀ en de supramarginale gyrusĀ ā steeds opnieuw actief werden tijdens stimulatie van de voetzones. Dat is niet toevallig, en hier is waarom het belangrijk is:
š§ Het gaat hier dus over hersenstructuren waarin activiteit wordt gemeten door de scanner tijdens de uitvoering van de voetreflexsessie.
š§Wat doen de insula?
In het brein is de insulaĀ (of insula van Reil) een onderdeel van de hersenschorsĀ (cortex cerebri).
Meer specifiek is de insulaĀ onderdeel van:
de cerebrale cortexĀ (de grote hersenen),
en functioneel wordt ze vaak gerekend tot het limbisch systeem, hoewel dit enigszins afhankelijk is van de indeling.
De insula ligt verborgen in de laterale groeve (de sulcus lateralis of Sylvian fissuur), tussen de frontale, pariëtale, en temporale kwab.
Regulatie van interne lichaamsprocessen zoals hartslag, ademhaling en pijn.
Speelt een sleutelrol in emoties, bewustzijnĀ en autonome regulatieĀ (zoals stressrespons).
Wordt geassocieerd met het integreren van zintuiglijke input en emotionele betekenis.

*De insula, waar heel wat sensorische info van onze zintuigen binnenkomt, info waar vervolgens ook een emotionele betekenis aan wordt toegekend...
ā”ļø Activatie van deze insula bij reflexologie betekent dat de stimulatie meer is dan puur lichamelijk: het raakt ook emotionele en bewustzijnsprocessen.
š§ Wat doet de supramarginale gyrus?
Is onderdeel van de pariƫtale kwab, betrokken bij:
Ruimtelijke oriƫntatie
Lichaamsperceptie
EmpathieĀ en sociale cognitie
Helpt bij integreren van tastzin met motoriekĀ ā essentieel voor lichaamsbewustzijn en coƶrdinatie.
ā”ļø Activatie hier suggereert dat reflexologie de hersenen activeert op een manier die lichaamssensaties en -bewustzijn versterkt.

𧬠Waarom wijst dit op diepe neurofysiologische impact?
Deze gebieden liggen dieper in het breinĀ en zijn niet direct gelinkt aan simpele voetbeweging of aanraking.
Hun activatie wijst erop dat reflexologie brede neurale netwerken beĆÆnvloedt, inclusief die voor emotie, bewustzijn, en sensorisch-motorische integratie.
Bij herhaalde activatie in meerdere proefpersonen (gezond Ʃn post-beroerte) ontstaat een consistent patroon, wat wetenschappelijk significant is.
ā”ļø Dus⦠reflexologie lijkt niet alleen spieren of zenuwen in de voeten te prikkelen, maar ook centrale hersengebieden die ons gevoel van onszelf en ons lichaam aansturen. āØ
šØāš¬Wie werkten er allemaal aan mee? 'Onderzoekers & samenstelling van het team'
Naam | Rol / Affiliatie |
Dr. Stefan Posse | Hoofdonderzoeker, Professor Neurologie en Fysica aan de University of New Mexico. Pionier in real-time fMRI-technologie. |
Kevin Kunz | Reflexoloog en co-auteur van het onderzoek. Mede-oprichter van Reflexology Research Project. |
Barbara Kunz | Reflexoloog, auteur en onderzoeker. Werkte samen met Kevin Kunz aan reflexologieboeken en studies. |
Dr. Ann van de Winkel | Onderzoeker, betrokken bij de klinische toepassing van reflexologie. |
Michael Wolf | Technisch specialist en onderzoeker binnen het MRI-lab. |
Dr. Essa Yacoub | MRI-expert van de University of Minnesota, betrokken bij de scanontwikkeling. |
Het onderzoek gebruikte real-time task- based en resting-state fMRIĀ om hersenactiviteit te meten tijdens reflexologische stimulatie van de voeten. De scans werden uitgevoerd in samenwerking met de University of Minnesota School of Medicine, waar Dr. Yacoub ook actief is.
š§Ŗ Welke werkwijze hanteerde Kevin Kunz*?
Kevin Kunz is een internationaal erkende reflexoloog die samen met Barbara Kunz al meer dan 30 jaar onderzoek doet naar hand- en voetreflexologie.
Zijn werkwijze is gebaseerd op:
Systematische druktechniekenĀ op reflexzones in de voeten
Gebruik van wetenschappelijke methodesĀ zoals fMRI om hersenactiviteit te meten
Samenwerking met neurowetenschappersĀ en MRI-specialisten
Publicatie van resultaten in boeken en via het Reflexology Research Project
š§ Het uiteindelijke onderzoek:
fMRI bij voetreflexologie gedurende het werkjaar 2023ā2024
Het onderzoek āNeural Pathways of Applied Reflexologyā werd uitgevoerd in samenwerking met de University of Minnesota School of Medicine.
āNeural Pathways of Applied Reflexologyā betekent zoveel als 'Neurale banen van toegepaste reflexologie' Dit verwijst naar de verbindingen in het zenuwstelsel die geactiveerd worden wanneer reflexologie wordt toegepast.

Wat is dan precies een Functionele MRI (fMRI)?
Voluit: 'Magnetic Resonance Imaging'
'f' staat hier voor 'functional' of 'functonieel'
Dit is een techniek die hersenactiviteit in beeld brengt door veranderingen in de bloeddoorstroming te meten. Het is gebaseerd op het BOLD-effectĀ (Blood Oxygenation Level Dependent):
𩸠Wanneer een hersengebied actief is, stroomt er meer zuurstofrijk bloed naartoe.
š§² fMRI detecteert het verschil tussen zuurstofrijk en zuurstofarm bloed via magnetische eigenschappen.
š Zo ontstaat een 3D-beeldĀ van actieve hersengebieden tijdens een taak of in rust.
š¬ Hoe werkt een fMRI-scan?
Het magnetisch veld in een MRI-scanner ontstaat door een sterke magneet in het apparaat. Deze magneet circuleert ronde de patiënt en er ontstaat een magnetisch veld.
Dit magnetisch veldĀ zorgt ervoor dat de protonen in het lichaam netjes worden uitgelijnd.
Als de protonen weer terugkeren naar hun oorspronkelijke stand, ontstaat er een signaal.
Een computer vangt dat signaal op, analyseert het, en zet het om in een beeld van de hersenactiviteit.
Tijdens het onderzoek voert de patiƫnt eenvoudige taken uit (zoals denken aan woorden of bewegen met voeten), terwijl de scanner hersenactiviteit registreert
š„ Wie heeft men onderzocht?
4 gezonde proefpersonen
4 beroertepatiƫnten
š¬ Hoe ging men precies te werk, ofwel de 'methodische aanpak' van het onderzoek...
Men paste reflexologietechnieken toe op specifieke voetzones
Ondertussen nam men 'Real-time fMRI-scans'Ā om hersenactiviteit te meten
Vervolgens vergeleek men de hersenactivateit vóór en na reflexologie
š De onderzoeksresultaten zijn eensluidend...
De reflexologiegrepen lokken hersenactiviteit uit, duidelijk waarneembaar door de scanner!
Meer bepaald:
Activatie van verwachte gebiedenĀ zoals de sensorische motorische cortex
Activatie van onverwachte gebieden zoals de insula, pariëtale kwab en supplementaire motorische cortex
Bij beroertepatiënten is er een aanzienlijke verbetering in ontspanning van verlamde handen en gevoel in aangedane ledematen

š Wetenschappelijke en inzichtelijke conclusie op basis van het onderzoek
Het onderzoek āNeural Pathways of Applied Reflexologyā levert een baanbrekende bijdrage aan het wetenschappelijk onderbouwen van reflexologie. Hier zijn de belangrijkste inzichten en conclusies:
š§ Neurologische activatie door voetreflexologie
Verwachte activatie: Zoals de hypothese voorspelde, werd de sensorische motorische cortexĀ geactiveerd bij stimulatie van voetzones. Dit bevestigt het 'somatotopische principe'. Dit betekent: specifieke voetreflexen corresponderen met hersengebieden.
Onverwachte activatie: fMRI-scans toonden ook activatie in:
Insula: betrokken bij bewustzijn, emotie en autonome regulatie.
Pariƫtale kwab (supramarginale gyrus): speelt een rol in sensorische integratie en lichaamsbewustzijn.
Supplementaire motorische cortex: essentieel voor motorische planning en coƶrdinatie.
Deze activaties suggereren dat reflexologie niet alleen perifere sensorische stimulatie veroorzaakt, maar ook diepere hersenstructuren beĆÆnvloedt die betrokken zijn bij emotie, lichaamsperceptie en motoriek.
𧬠Effecten bij beroertepatiënten
Verbeterde ontspanningĀ van verlamde handen.
Toegenomen gevoeligheidĀ in aangedane ledematen.
Activatie van hersengebieden zoals de middelste temporale gyrus, die betrokken is bij geheugen, taal en emotionele verwerking.
Deze bevindingen wijzen op potentiële therapeutische effecten van reflexologie bij neurologische aandoeningen zoals beroertes. Therapie is een term die in onze maatschappelijke context exclusief in verband wordt gebracht met geneeskunde. Voetreflex is dan wel geen geneeskunde, maar heeft potentiële therapeutische effecten tot gevolg.
š Wetenschappelijke waarde en implicaties
Proof of concept: Het onderzoek toont aan dat reflexologische stimulatie meetbare en consistente hersenactivatie veroorzaakt, zelfs in onverwachte gebieden.
Neuroplasticiteit: De activatiepatronen suggereren dat reflexologie mogelijk bijdraagt aan hersenherstel en reorganisatie, vooral bij patiƫnten met neurologische schade, men kon dit meten door de proefpersonen na het onderzoek/sessie te bevragen. Het effect is hetgeen dat de proefpersonen zeggen dat het met hun doet. Voor de wetenschap moet dit effect meetbaar zijn... en objectief. Toeval dient worden uitgesloten. Het onderzoek dient dus verder op grotere schaal worden gevoerd bij verschillende doelgroepen...
Holistische benadering: Reflexologie lijkt niet alleen lokaal effect te hebben, maar ook systemisch via centrale neurale netwerken.
ā ļø Kritische kanttekeningen
Kleine steekproefĀ of beperkt de generaliseerbaarheid, dat wil zeggen: de kleine groep onderzochte personen is niet representatief voor de totale bevolking...
Technische beperkingenĀ van fMRI bij reflexologie (zoals beperkte bewegingsruimte) beĆÆnvloeden de toepasbaarheid van technieken.
VervolgonderzoekĀ met grotere populaties en geavanceerdere beeldvorming is noodzakelijk om causale verbanden te bevestigen. Het onderzoek zou dus best op grotere schaal toegepast worden. Bemerking: onderzoek is kostelijk!
š§ Conclusie
De neurologische effecten van voetreflexologie, uitgevoerd in Mexico, leveren overtuigend bewijs dat voetreflexologie meer is dan ontspanning!
Het activeert hersengebieden die betrokken zijn bij motoriek, emotie en lichaamsbewustzijn.
Dit suggereert dat reflexologie een positieve invloed kan hebben op zowel gezonde personen als patiƫnten met een beroerte.
Vooral de consistente activatie van de insula en supramarginale gyrus wijst op een diepere neurofysiologische impact.
Reflexologie verdient daarom serieuze aandacht als complementaire therapie binnen de neurowetenschappen en revalidatie.
Hopelijk gaf deze blog meer duidelijkheid aan jezelf voor wat betreft de voorbije evolutie op het vlak van neurologisch onderzoek naar de effecten van (voet)reflexologie. Ik blijf alvast elke dag onder de indruk van de uitwerking die een sessie voetreflexologie heeft en volg het met veel interesse verder op! Hopelijk jullie ook! Bedankt om dit te lezen!
Kan je mijn inspanning waarderen? Like dan zeker deze post!
Echt zin om met reflexologie te starten? Kijk hier naar ons opleidingsaanbod Professioneel Gecertifeerd Reflexoloog 3j
š Meer bronnen
Evidenced-Based Reflexology Research
Auteur: Kevin Kunz Barbara Kunz
Engels
Paperback
9781534981898
28 juni 2016
224 pagina's
Ā©Mark HiemeleersĀ Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā Ā
Opleidingen | Workshops, Professionele Opleiding tot Erkend Reflexoloog
Zorgopleidingen, lezingen en workshops
zaakvoerder@goldenfeet.be, 0032(0)475582743

Opmerkingen